Foekje Dillema, ‘de Friese stoomwals’ uit Burum. Eind jaren ’40 verpletterde ze uit het niets haar concurrentie in het internationale hardloopcircuit. In 1950 zou ze als grote kanshebber deelnemen aan het EK in Brussel. Maar daar kwam het niet van: er werd getwijfeld of de razendsnelle plattelandse wel een vrouw was. De net ingevoerde seksetest weigerde ze. Foekje werd voor het leven geschorst. Haar olympische droom in de knop gebroken. Over deze ingrijpende levensgebeurtenis zweeg ze tot aan haar dood. Was dit uit schaamte? Uit trots? Of verzet? Moeten wij dan ook zwijgen? 

De voorstelling Foekje is een muzikale, emotionele reconstructie van Foekjes leven. Uiteenlopende personages proberen bloot te leggen wat Foekje ons vandaag te vertellen heeft. Hoe is het om uitgesloten te worden om wie je bent, in de sport en in de maatschappij? En wat zegt haar verhaal over ons, over wie wij zijn?  

In gymzalen door heel Fryslân en op Oerol Terschelling vieren we Foekjes explosiviteit, veerkracht en onverzettelijkheid. 

• Foekje is overwegend Friestalig. Nederlandse ondertiteling is aanwezig
• Toegangsprijzen: € 22,50 (regulier), € 19,50 (Freonen van Tryater), € 16,50 (Jong t/m 25 jr)

Toegankelijkheid
Tryater vindt het belangrijk om zo toegankelijk mogelijk te zijn voor iedereen. We werken hiervoor samen met verschillende organisaties die zich inzetten voor een inclusieve theaterbeleving.
Klik hier voor meer informatie over de toegankelijkheid van Foekje. Wil je van (één van) de mogelijkheden gebruik maken, kies dan de bijbehorende kaartsoort bij het bestellen.

Tryater vindt het belangrijk om zo toegankelijk mogelijk te zijn voor iedereen. We werken hiervoor samen met verschillende organisaties die zich inzetten voor een inclusieve theaterbeleving.

Hieronder hebben we alles voor je op een rij gezet. Wil je van (een van) de onderstaande mogelijkheden gebruikmaken bij Foekje, kies dan de bijbehorende kaartsoort bij het bestellen.

Let op! Als je laat weten dat je komt, kunnen wij met specifieke wensen rekening houden. Stuur een mailtje naar Hilly Kronemeijer, ook als je vragen hebt over toegankelijkheid en/of meer informatie wilt. Zij helpt je graag verder. We denken graag met je mee over hoe we voor jou theater toegankelijk kunnen maken!

SLECHT TER BEEN

• Rolstoelplaatsen beschikbaar: Foekje is rolstoeltoegankelijk.

AUDITIEVE ONDERSTEUNING

• Bij Foekje is Roger gehoorondersteuning (Phonak) beschikbaar voor mensen die slechthorend zijn in de vorm van een mobiele ontvanger die fungeert als ringleiding.
  De Roger gehoorondersteuning is op twee verschillende manieren te gebruiken:
  – Met je eigen hoortoestel met een T- of MT-stand* en CI (cochleair implantaat) in combinatie met de ontvanger/luisterhulp.
  – Met een koptelefoon. Wij hebben koptelefoons maar het is ook mogelijk om een eigen koptelefoon (niet draadloos) aan te sluiten.
• Tolk Nederlandse gebarentaal: Er is een tolk Nederlandse gebarentaal beschikbaar via smart glasses vanaf 23 april.

*Ringleiding en T- of MT-stand: Een hoortoestel kan uitgerust zijn met een luisterspoelprogramma (T- of MT-stand). Een luisterspoelprogramma verbetert spraakverstaan o.a. in theaters waar een ringleiding geïnstalleerd is. Schakel de T- of MT-stand in en de hoortoestellen ontvangen de signalen van de ringleiding.
Neem bij vragen over je hoorapparaat en de aanwezigheid van de T- of MT-stand, contact op met je hoorspecialist.

VISUELE ONDERSTEUNING

• Audiodescriptie: Er is audiodescriptie beschikbaar voor mensen die slechtziend of blind zijn vanaf 23 april.
• Hulphonden zijn welkom.

ONDERTITELING

• Nederlandse ondertiteling is aanwezig.

LANGUAGE NO PROBLEM

• English subtitles: available (smart glasses) as from 23 april. Choose the ’ticket + smart glasses’

Ter voorbereiding op de Run of de voorstelling kun je luisteren naar de driedelige podcast Hurddrave mei Foekje. Hoe weerspiegelt het verhaal van Foekje Dillema de strijd voor gendergelijkheid in de sport vandaag de dag? In drie afleveringen spreken we hierover met deskundigen en ervaringsdeskundigen.   

Eind jaren ’40 was daar ineens de razendsnelle atlete Foekje Dillema. Omdat ze record na record brak werd er al snel getwijfeld of de plattelandse wel een vrouw was? De net ingevoerde seksetest weigerde ze.  Foekje werd voor het leven geschorst. Hoe is het om buitenspel gezet te worden? En hoe vergaat het de Foekjes van nu en die in de toekomst? In drie afleveringen kom je hier meer over te weten. Ondertussen daagt een hardloopcoach je uit om in beweging te komen, zo kun je tijdens het rennen luisteren naar de verhalen; twee vliegen in één klap toch?! 

Aflevering 1: Valse Start 
In deze eerste aflevering kijken we naar hoe en waarom sport is ontstaan en horen we waarom vrouwen pas later begonnen met topsport. We gaan op zoek naar de vraag; kunnen mannen en vrouwen als ‘gelijk’ in topsport gezien worden? En kunnen we sport en de maatschappij überhaupt indelen in man en vrouw?  

Aflevering 2: Buitenspel 
In deze tweede aflevering horen we waarom er aan sportvrouwen en hun prestaties getwijfeld werd.  En hoe is het wanneer er openlijk aan je vrouwelijkheid getwijfeld wordt? We horen persoonlijke verhalen en gaan op zoek naar de ontwikkelingen van ‘seksetesten’ in de topsport.   

Aflevering 3: Gelijkspel  
In de laatste aflevering stellen we de vraag of we eigenlijk kunnen streven naar gelijkheid en gendergelijkheid in topsport. En wat betekent de uitspraak ‘there are only two genders’ van  Trump voor de Foekjes van nu? We blikken vooruit naar de toekomst en horen welke positieve ontwikkelingen de vrouwensport al heeft doorgemaakt. 

De gasten

Danielle Pinedo is sportredacteur bij de NRC.  Ze schrijft vooral over sport als sociaal verschijnsel (o.a wekelijkse rubriek De Gelijkmaker). In 2022 won ze met twee collega’s de NSP-prijs voor het beste sportjournalistieke verhaal van het jaar.

Jaike Belfor is actrice en theatermaker, ze speelde o.a. in verschillende voorstellingen van Maastheater. Naast theater is vechtsport haar grote liefde. Ze geeft karate- en zelfverdedigingslessen en workshops in stagefight. Ook is ze zelf actief als MMA-vechter en olympic weightlifter en maakt zij regelmatig gevechtschoreografiën voor films en series.

Foto: Isabel Sanchez Olid

Henk Kraaijenhof is een internationaal bekende atletiektrainer en voormalig bondscoach.  Hij was zelf een verdienstelijk 400 meterloper en won onder meer het NK-indoor. Bekend is hij vooral geworden als trainer/coach van onder andere Nelli Cooman en de Jamaicaanse Merlene Ottey en als loopadviseur van ex-voetballer Edgar Davids en oud-tennisster Mary Pierce. 

Ella Witjes is Intersekse Ambassadeur en lid van de Raad van Toezicht van NNID.  Stichting NNID zet zich sinds 2013 in voor seksediversiteit in het algemeen en intersekse in het bijzonder. Ella is zelf intersekse en met ons deelt ze hoe het is om op te groeien als intersekse persoon. Net als Foekje heeft Ella een grote liefde voor hardlopen.

Agnes Elling is werkzaam bij het Pim Mulier instituut in Utrecht. Het Mulier Instituut is een wetenschappelijk onderzoeksbureau dat zich richt op sport en bewegen. Agnes is een internationaal gerespecteerd onderzoeker op het gebied van sociale ongelijkheid in en door sport.  Als hoofd van het cluster Deelname, Inclusie en Gezondheid is zij ook onderdeel van het managementteam.

Concept, interviews en regie: Jannie van der Veen en Eline de Vries Redactioneel advies: Johannes Keekstra Dramaturgisch advies: Nina Thunnissen Montage: Linze Valk Muziek: Wiebe Gotink Voice-over: Lourens van den Akker Stem hardloopcoach: Nynke Heeg Productie: Nina Postma Met dank aan: Jaike Belfort, Ella Witjes, Henk Kraaijenhof, Danielle Pinedo en Agnes Elling