“Waar wordt een mens gelukkig van? Geld is het in elk geval niet, bleek uit een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, in 2018. Friezen hebben gemiddeld het laagste inkomen, maar zijn wel het gelukkigst. Tryater wil met het vierjarig project It gelok fan Fryslân uitzoeken waar het geluk dan wel in zit.”
“Het eerste resultaat van de artistieke zoektocht is te beluisteren en te beleven in een theatrale wandeltocht door de dorpen Marsum, Koarnjum Jorwert, Feanwâlden, Wommels, Kollum, Eastermar, Wyckel, Reduzum en Wijnaldum.”
“In de tien dorpen stond een tijdlang een brievenbus, waarin bewoners een briefkaart konden doen met het antwoord op de vraag waar zij gelukkig van worden. Hele postzakken kregen de theatermakers terug. ,,It like hjir wol Boer zoekt vrouw”, grapt Aukje Schaafsma, die het project met artistiek directeur Pratley en Karel Hermans heeft vormgegeven.”
“Het waren niet de grote dromen, verre reizen of dure dingen waar de dorpelingen hun geluk uithaalden, bleek uit de briefkaarten. Maar het alledaagse. De kleinkinderen, de tuin, vers brood van de bakker. Alle clichés kwamen terug. ,,Dat komt fansels omdat dat ek wier is. It binne net foar neat klisjees”, meent Schaafsma. ,,En gjin ien dy’t sei dat se fan jild gelokkich waard.” Zelfs niet in Eastermar. Het dorp waar een paar jaar geleden de grote prijs van de Postcodeloterij viel. ,,Wy ha dêr hiel moaie auto’s sjoen by minsken foar de doar. Mar dat wie net dêr’t de minsken lokkich fan waarden.”
“De wandeling zelf is er één die de deelnemers waarschijnlijk niet zo snel zelf zullen maken door het dorp. De wandelaars gaan door achtertuinen, steegjes en soms ook door kerken en gebouwen. Met behulp van vrijwilligers zijn interessante routes gemaakt. Aan medewerking had Tryater geen gebrek. ,,Minsken binne hiel grutsk op harren doarp hawwe wy murken. In Reduzum geane minsken de brântrap op en rinne se lâns de prizenkast fan de doarpsferienigingen”, verklapt Pratley. In Marsum lopen bezoekers door de boomgaard van het Poptaslot. ,,Gewoanwei meist dêr hielendal net komme.”. In Jorwert gaat de route dwars door een boerderij en een aantal achtertuinen in maar wat te noemen..”
“Verdwalen kan niet. Wie het gele touw door de dorpen volgt, loopt vanzelf het goede pad. Als de hele route is afgelegd, eindigen de bezoekers in een cirkel waar ze – op gepaste afstand uiteraard – met anderen een kopje klaverthee en een klaverkoekje (ook een symbool voor geluk) krijgen aangeboden. ,,Dêr kinne de kuierders ek mei inoar prate oer hoe’t se de tocht ervaren hawwe.” Tryater wil een moment faciliteren om ervaringen uit te wisselen. ,,It gefoel datst it mei oaren belibbe hast, heart by teater”, vindt Pratley.”
~ Tekst Sippie Miedema Friesch Dagblad
~ Foto Marchje Andringa
